ප්‍රතිරෝධක - Resistors (තෙවැනි කොටස -3rd Part)

සාමාන්‍ය භාවිතයේ තිබෙන ප්‍රතිරෝධයක අගය සොයා ගන්නා ආකාරය කලින් ලිපියෙන් කතා කල නිසා මේ ලිපියෙන් Surface Mounted Resistor (Chip Resistors) එකක අගය කියවා ගන්නා ආකාරය කතා කරමු.

SMD Resistor එකක අගය කියවීම

මෙම වර්ගයේ  ප්‍රතිරෝධයක අගය සටහන් කර ඇති ආකාර 03 කි.

01. Three digit code
02. Four digit code
03. EIA - 96 code

01. Three digit code 

මෙම කේත ක්‍රමය සාමාන්‍ය භාවිතයේ ඇති SMD ප්‍රතිරෝධක වල දක්නට ලැබෙන අතර ප්‍රතිරෝධයේ අගය අංක 03 ක් මගින් සටහන් කර ඇත. මෙහි සඳහන් පළමු අංක දෙක මගින් කියවෙන අගය, තෙවන අංකයේ සඳහන් අගය දහයේ බලයක් ලෙස ගත් විට ලැබෙන අගයෙන් ගුණ කිරීම මගින් ප්‍රතිරෝධයේ අගය ඕම්ස් වලින් ලබා ගත හැක. මෙය වඩා පැහැදිලි කර ගැනීම සඳහා පහත උදාහරණ බලන්න.

3-digit code examples:

220 = 22 ×  (1) = 22Ω (not 220Ω!)
471 = 47 ×  (10) = 470Ω
102 = 10 ×  (100) = 1000Ω or 1kΩ
3R3 = 3.3Ω

මෙම කේත ක්‍රමය සටහන් ව  ඇති  ප්‍රතිරෝධක වල සහනතා අගය ±5% ක් වේ. මෙහිදී R අකුර මගින් දශම තිත සංකේතවත් වේ.

02. Four digit code

මෙම කේත ක්‍රමයේ ද පෙර ආකාරයට තරමක් සමාන නමුත් මෙහි පළමු අංක තුන මගින් එම සඳහන් අගයද, අවසානයේ සඳහන් අංකය දහයේ බලයක් ලෙසින් ගත් විට ලැබෙන අගයෙන් ගුණ කිරීමෙන් ප්‍රතිරෝධයේ අගය ඕම්ස් වලින් ලැබේ.

4-digit code examples:

4700 = 470 × (1) = 470Ω (not 4700Ω!)
2001 = 200 × (10) = 2000Ω or 2kΩ
1002 = 100 × (100) = 10000Ω or 10kΩ
15R0 = 15.0Ω

මෙම වර්ගයේ ප්‍රතිරෝධක වල සහනතා අගය ±1% ක් වන  අතර  3-digit code chip resistors වලට සාපේක්ෂකව නිවැරදි වේ.

03. EIA - 96 code

ඉතා මෑතකදී හදුන්වා දුන් මෙම කේත ක්‍රමය මගින් අංක දෙකකින් ප්‍රතිරෝධයේ අගයෙන් අංක තුනක් සංකේතවත් කෙරේ. අවසානයේ ඇති අක්ෂරය මගින් පෙර ලද අගය ගුණනය වන දහයේ බලය සංකේතවත් වේ. මෙමගින් ප්‍රතිරෝධක අගය දත්ත වගුවක් ඇසුරු කර ගනිමින්  සොයා ගත හැකිය. මෙම කේත ක්‍රමයේ ප්‍රතිරෝධක වල සහනතා අගය ±1%  ක් වේ.

EIA-96 code examples:

01Y = 100 × 0.01 = 1Ω
68X = 499 × 0.1 = 49.9Ω
76X = 604 × 0.1 = 60.4Ω
01A = 100 × 1 = 100Ω
29B = 196 × 10 = 1.96kΩ
01C = 100 × 100 = 10kΩ

Chip Resistors අගයන් කියවීමේදී දැන ගත යුතු විශේෂ කරුණු

1. 3 - digit code resistor යක කේතයේ යම් අංකයක් යටින් ඉරක් ඇඳ ඇත්නම් එමගින් එම අංකයෙන් දැක්වෙන අගය දශම වන බව හැගවේ.
   example: 122 = 1.2kΩ
    
2. SMD ප්‍රතිරෝධකයක m හෝ M මගින් එම ප්‍රතිරෝධයේ අගය මිලි  ඕම්ස් () මගින් ලැබෙන බව සංකේතවත් කරන අතරම එම අක්ෂරය සටහන් ස්ථානයෙන් පිටුපස සංඛ්‍යා දශම සංඛ්‍යා වන බවත් හැගවේ.
   example : 1M50 = 1.50mΩ
                    2M2 = 2.2mΩ
3. යටින් හෝ උඩින් දිගට ඉරක් සටහන් වී ඇත්නම් එයින් එම ප්‍රතිරෝධකය current sensing SMD ප්‍රතිරෝධකයක් බවත් එහි අගය කුඩා මිලි ඕම්ස් ප්‍රමණයේ එකක් බව හදුනා ගැනීමට යොදා ඇත.
   example :
   1m5 = 1.5mΩ, R001 = 1mΩ , etc

SMD ප්‍රතිරෝධකයක ජව ප්‍රමාණනය (Power ratings)

මෙම SMD resistors වල ජවය එහි ප්‍රමාණනය (දිග, පළල) මගින් ප්‍රකාශ කල හැකිය. මේ සඳහා පහත වගුව උපයෝගී කර ගන්න.....